Czy polska edukacja zmierza w dobrym kierunku? A może trzymamy się przestarzałych modeli, które nie odpowiadają na potrzeby dzieci i młodzieży w XXI wieku? W najnowszym odcinku naszego podcastu przyglądamy się kontrowersyjnemu projektowi „Profil absolwenta i absolwentki”, opracowanemu przez Instytut Badań Edukacyjnych.
(na końcu artykułu znajdują się linki do dokumentów o których mówimy w podcaście)
👉 Dlaczego warto nas posłuchać?
- Rozłożymy na czynniki pierwsze błędy, niespójności i niedociągnięcia w tym dokumencie.
- Pokażemy, dlaczego obecna wizja edukacji przypomina raczej szkołę z przeszłości niż narzędzie do budowania przyszłości.
- Odniesiemy się do opinii ekspertów, w tym Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, i wyjaśnimy, dlaczego ten dokument wzbudza tak wiele wątpliwości.
📢 Ten odcinek to obowiązkowa pozycja dla każdego nauczyciela, rodzica i osoby zainteresowanej przyszłością polskiej edukacji. Nie czekaj – odkryj, dlaczego warto myśleć inaczej o tym, jak uczymy nasze dzieci.🎧 Słuchaj już teraz na swojej ulubionej platformie podcastowej!
Link do opinii PAN: https://www.facebook.com/story.php?story_fbid=9013576525357351&id=100001152792443&rdid=lDT9nt6udadu9F1i#wiedzi na ważne pytania: Jak zmienić system kształcenia i wdrażania nauczycieli? Jak pomóc młodym pedagogom odnaleźć się w ich pierwszej pracy?
Oto artykuł, który powstał na podstawie transkrypcji odcinka:
Dlaczego ten temat jest ważny?
Edukacja to jeden z najważniejszych filarów społeczeństwa, a każda zmiana w jej strukturze budzi wiele emocji. Tym razem jednak mamy do czynienia z reformą, która może zmienić sposób, w jaki postrzegamy proces nauczania i wychowania. Nowy profil absolwenta, który ma być podstawą przyszłych reform edukacyjnych, wzbudza zarówno nadzieję, jak i niepokój. Czy to dobrze przemyślany projekt, czy raczej zbiór oderwanych od rzeczywistości koncepcji?
W 267. odcinku podcastu EduKOSMOS, prowadzący postanowili przeanalizować ten dokument, poddać go krytycznej ocenie i zastanowić się, jakie skutki może przynieść wprowadzenie go w życie. Ich rozmowa pełna była emocji, odniesień do wcześniejszych reform oraz perspektywy zarówno nauczycieli, jak i rodziców.
Co to jest profil absolwenta?
Profil absolwenta to dokument, który określa, jakie kompetencje powinno posiadać dziecko kończące przedszkole i szkołę podstawową. Na pierwszy rzut oka wydaje się to rozsądne – w końcu każdy system edukacyjny powinien mieć jasno określone cele. Jednak przy bliższym przyjrzeniu się temu dokumentowi rodzą się pytania:
📌 Czy da się określić „idealnego ucznia”?
📌 Czy sześciolatek naprawdę musi wykazywać się krytycznym myśleniem i samoświadomością?
📌 Dlaczego twórcy dokumentu nie przedstawili żadnych badań naukowych potwierdzających zasadność tych założeń?
Jednym z najbardziej kontrowersyjnych elementów jest graficzna reprezentacja profilu absolwenta – tzw. „kosmiczny dysk”. Ma on przedstawiać kluczowe kompetencje, jednak prowadzący podcast ironicznie zauważają, że wygląda bardziej jak niezrozumiały schemat niż użyteczne narzędzie dla nauczycieli i rodziców.
Niekończąca się reforma – frustracja nauczycieli
Zmiany w edukacji w Polsce są niemal codziennością. Ania, prowadząca podcast i nauczycielka z 35-letnim doświadczeniem, zauważa:
„Przeszłam już pięć reform edukacyjnych i za każdym razem mówiono nam, że to będzie ostateczna poprawa systemu. A potem… znów wszystko zmieniano.”
To pokazuje, że nauczyciele żyją w ciągłym stanie niepewności. Ciągłe zmiany programowe, nowe wymagania, nowe dokumenty – wszystko to sprawia, że trudno skupić się na tym, co najważniejsze: realnym wsparciu rozwoju dzieci.
Prowadzący zastanawiają się, czy ten profil absolwenta jest rzeczywiście potrzebny. Dotychczasowe podstawy programowe działały sprawnie, a nauczyciele mieli wystarczająco dużo elastyczności w dostosowywaniu programu do potrzeb uczniów.
Czy wartości można narzucić odgórnie?
Jednym z kluczowych elementów nowego profilu absolwenta jest lista wartości, które uczniowie powinni nabyć. Znajdują się wśród nich takie hasła jak:
✔ Wolność
✔ Odpowiedzialność
✔ Solidarność
✔ Sprawiedliwość
✔ Dobro, prawda, piękno
Choć brzmią one szlachetnie, to w praktyce rodzi się pytanie: czy nauczyciel powinien uczyć dziecko wartości, które narzuca mu dokument ministerialny?
Ania zauważa:
„Pamiętam, jak w harcerstwie mieliśmy trzy wartości: Bóg, Honor, Ojczyzna. Było to jasne i zrozumiałe. Teraz w nowym profilu mamy listę pojęć, które brzmią pięknie, ale nie wiadomo, jak je egzekwować. Czy dobro oznacza, że dziecko ma zawsze pomagać innym? Czy sprawiedliwość to konieczność dzielenia się wszystkim? Gdzie są konkretne przykłady?”
Kosmiczny dysk – czy to rzeczywiście ułatwienie?
Najwięcej emocji budzi jednak forma, w jakiej przedstawiono nowy profil. Graficzne koło, które ma symbolizować kompetencje, budzi więcej pytań niż odpowiedzi.
💭 Czy matematyka naprawdę powinna być na pierwszym miejscu?
💭 Dlaczego zdrowie i ruch znalazły się na końcu?
💭 Czy edukacja cyfrowa powinna być osobnym punktem, czy raczej wkomponowana w inne obszary?
Ania śmieje się, że koło to ulubiony kształt grafików:
„Jak projektowaliśmy logo szkoły, powiedziano mi, że w kole zostaje dobra energia. Ale tu tej dobrej energii nie widzę. Czuję raczej chaos.”
Robert dodaje, że dysk wygląda, jakby był tworzony przez ludzi niebędących w praktyce nauczycielami. Zamiast uprościć system, tworzy się kolejny poziom biurokracji.
Kto stoi za tym dokumentem?
Prowadzący zwracają uwagę na brak konsultacji z praktykami – nauczycielami, którzy od lat pracują w szkołach i przedszkolach.
Eksperci tacy jak prof. Roman Leppert, Dorota Dziamska czy Komitet Nauk Pedagogicznych PAN jasno wyrazili krytykę wobec dokumentu. Zauważają, że nie przedstawiono badań, które miałyby potwierdzić zasadność tych zmian.
💡 Dlaczego nie wykorzystano wiedzy ekspertów, którzy przez lata tworzyli dotychczasowe podstawy programowe?
Jakie będą skutki nowej reformy?
📌 Większy stres dla nauczycieli – nowe wymagania, nowe dokumenty, kolejne biurokratyczne obowiązki.
📌 Brak indywidualizacji nauczania – próba ujednolicenia wszystkich uczniów do jednego „modelu” absolwenta.
📌 Brak uwzględnienia realiów szkolnych – zamiast poprawiać warunki nauczania, skupiamy się na konstruowaniu kolejnych schematów.
Czego tak naprawdę potrzebuje polska edukacja?
Na zakończenie rozmowy prowadzący zastanawiają się, co naprawdę powinno być priorytetem reform edukacyjnych.
🎯 Mniejsza biurokracja, więcej praktycznych zmian!
🎯 Stabilność – zamiast kolejnych „wielkich” rewolucji.
🎯 Większe wsparcie dla nauczycieli i rodziców.
Robert podsumowuje:
„Mam wrażenie, że ten dokument jest tak skomplikowany, że mało kto go rozumie. A jeśli nawet doświadczeni pedagodzy mają z tym problem, to co dopiero rodzice i nauczyciele, którzy będą musieli go wdrażać?”
Twoja opinia się liczy!
Co sądzisz o nowym profilu absolwenta? Czy to krok w dobrą stronę, czy raczej chaos i biurokracja?
Link do strony IBE z profilem: LINK
Link do admonicji p.Doroty Dziamskiej: LINK
Link do opinii PAN: LINK
📢 Podziel się swoją opinią w komentarzu!
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tej metodzie, odwiedź PlanDaltonski.pl – miejsce, które inspiruje nauczycieli i rodziców do zmiany na lepsze.